ทวีป เอเชีย

1.ทวีปเอเชีย

เป็นทวีปที่มีพื้นที่มากที่สุด มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 17,128,500 ตารางไมล์ เป็นทวีปทีมีประชากรมากที่สุดในโลก คือมีประมาณ 2,300,000 คน ยอดเขาเอเวอร์เร็สต์เป็นยดเขาที่สูงที่สุดในโลก

ทวีปเอเชีย เป็นส่วนหนึ่งของมหาทวีปแอฟริกา-ยูเรเชีย มีเขตแดนที่คลุมเครือโดยเฉพาะเขตต่อระหว่างเอเชียกับยุโรป ทวีปเอเชียกับแอฟริกาบรรจบกันที่ใดที่หนึ่งใกล้กับคลองสุเอซ (Suez Canal) ในอียิปต์ แนวเขตแดนระหว่างเอเชียกับยุโรปผ่านช่องแคบดาร์ดะเนลส์ (Dardanelles) ทะเลมาร์มารา (Sea of Marmara) ช่องแคบบอสโพรัส (Bosporus) ทะเลดำ (Black Sea) แนวสันเขาบริเวณเทือกเขาคอเคซัส (Caucasus) (บางคนว่าผ่านทะลุแอ่งคูมา-มานิช - Kuma-Manych Depression) ทะเลแคสเปียน (Caspian Sea) แม่น้ำอูราล (Ural River) (บางคนว่าผ่านแม่น้ำเอมบา - Emba River) และเทือกเขาอูรัล (Ural Mountains) ถึงหมู่เกาะโนวายาเซมเลีย (Novaya Zemlya) เอเชียมีประชากรราว 60% ของประชากรโลก ทำเลที่ตั้งและขนาด  ทวีปเอเชียมีดินแดนที่ต่อเนื่องกับทวีปยุโรปและทวีปแอฟริกา แผ่นดินของทวีปยุโรปกับทวีปเอเชียที่ต่อเนื่องกันเรียกรวมว่า ยูเรเชีย ทวีปเอเชียเป็นทวีปที่ใหญ่ที่สุดในโลก มีเนื้อที่ประมาณ 44,648,953 ตารางกิโลเมตร พืนที่ส่วนใหญ่อยู่เหนือเส้นศูนย์สูตร มีทำเลที่ตั้งตามพิกัดภูมิศาสตร์ คือ จากละติจูด 11 องศาใต้ ถึงละติจูด 77องศา 41 ลิปดาเหนือ บริเวณแหลมเชลยูสกิน (Chelyuskin) สหพันธรัฐรัสเซีย และจากลองจิจูดที่ 26องศา 04 ลิปดาตะวันออก บริเวณแหลมบาบา (Baba) ประเทศตุรกี ถึงลองจิจูด 169 องศา 30 ลิปดาตะวันตก ที่บริเวณแหลมเดชเนฟ (Dezhnev) สหพันธรัฐรัสเซีย อาณาเขตติดต่อ ทวีปเอเชียมีอาณาเขตติดต่อกับดินแดนต่างๆดังต่อไปนี้ ทิศเหนือ  จดมหาสมุทรอาร์กติก มีแหลมเชลยูสกิน ของสหพันธรัฐรัสเซียเป็นแผ่นดินอยู่เหนือี่สุดที่ละติจูด 77 องศาเหนือ ทิศใต้  จดมหาสมุทรอินเดียว มีเกาะโรติ (Roti) ของติมอร์-เลสเต เป็นดินแดนอยู๋ใต้ที่สุดที่ละติจูด11องศาใต้ ทิศตะวันออก  จดมหาสมุทรแปซิฟิกมีแหมเดชเนฟ ของสหพันธรัฐรัสเซีย เป็นแผ่นดินอยู่ตะวันออกที่สุด ที่ลองจิจูด 170 องศาตะวันตก ทิศตะวันตก  จดทะเลเมดิเตอร์เรเนียนและทะเลดำ กับมีทิวเขาอูราล กั้นดินแดนกับทวีปยุโรป และมีทะเลแดงกับคาบสมุทรไซไน (Sinai) กั้นดินแดนกับทวีปแอฟริกา มีแหลมบาบาของตุรกีเป็นแผ่นดินอยู่ตะวันตกสุด ที่ลองจิจูด 26 องศาตะวันออก                                                                   การแบ่งภูมิภาค ทวีปเอเชียนอกจากจะเป็นอนุภูมิภาคของทวีปยูเรเชีย  ยังอาจแบ่งออกเป็นส่วนย่อยดังนี้  เอเชียเหนือ  นักภูมิศาสตร์ใช้คำนี้น้อยมาก แต่โดยปกติหมายถึงรัสเซีย เรียกอีกอย่างว่าไซบีเรีย บางครั้งรวมถึงประเทศทางตอนเหนือของเอเชียด้วย เช่น คาซัคสถาน  เอเชียกลาง  โดยทั่วไป ประเทศในเอเชียกลางได้แก่        •  สาธารณรัฐในเอเชียกลาง 5 ประเทศ คือ คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน ทาจิกิสถาน เติร์กเมนิสถาน และคีร์กีซสถาน        •  ประเทศแถบตะวันตกของทะเลสาบแคสเปียน 3 ประเทศ คือ จอร์เจีย อาร์เมเนีย และอาเซอร์ไบจาน บางส่วน  เอเชียตะวันออก          ประเทศในเอเชียตะวันออก ได้แก่         •  เกาะไต้หวันและญี่ปุ่น ในมหาสมุทรแปซิฟิก         •  เกาหลีเหนือและเกาหลีใต้บนคาบสมุทรเกาหลี         •  จีนและมองโกเลีย  นอกจากนี้ อาจรวมถึงประเทศเวียดนามด้วย  เอเชียตะวันออกเฉียงใต้  ดินแดนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ คือ ประเทศบนคาบสมุทรมลายู คาบสมุทรอินโดจีน เกาะต่าง ๆ ในมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประกอบด้วย         •  ประเทศต่าง ๆ ในแผ่นดินใหญ่ ได้แก่ พม่า ไทย ลาว กัมพูชา และเวียดนาม         •  ประเทศต่าง ๆ ในทะเล ได้แก่ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ อินโดนีเซีย บรูไน และติมอร์ตะวันออก (ติมอร์-เลสเต)  ประเทศอินโดนีเซียแยกได้เป็น 2 ส่วน โดยมีทะเลจีนใต้คั่นกลาง ทั้งสองส่วนมีทั้งพื้นที่ที่เป็นแผ่นดินใหญ่และเกาะ  เอเชียใต้  เอเชียใต้อาจเรียกอีกอย่างว่าอนุทวีปอินเดีย ประกอบด้วย        •   ประเทศบนเทือกเขาหิมาลัย ได้แก่ อินเดีย ปากีสถาน เนปาล ภูฏาน และ บังกลาเทศ         •    ประเทศในมหาสมุทรอินเดีย ได้แก่ ศรีลังกาและมัลดีฟส์  เอเชียตะวันตกเฉียงใต้ (หรือ เอเชียตะวันตก)  ประเทศตะวันตกโดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกามักเรียกอนุภูมิภาคนี้ว่าตะวันออกกลาง บางครั้ง 'ตะวันออกกลาง’ อาจหมายรวมถึงประเทศในแอฟริกาเหนือ เอเชียตะวันตกเฉียงใต้แบ่งย่อยได้เป็น        •    อะนาโตเลีย (Anatolia) ซึ่งก็คือเอเชียไมเนอร์ (Asia Minor) เป็นพื้นที่ส่วนที่เป็นเอเชียของตุรกี - 97% ของตุรกี        •     ประเทศที่เป็นเกาะ คือ ไซปรัส ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน        •     ดินแดนในกลุ่มเลแวนต์ หรือตะวันออกใกล้ ได้แก่ ซีเรีย อิสราเอล จอร์แดน เลบานอน และอิรัก        •     ดินแดนในคาบสมุทรอาหรับ ได้แก่ ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ บาห์เรน กาตาร์ โอมาน เยเมน และอาจรวมถึง คูเวต        •     ดินแดนที่ราบสูงอิหร่าน ได้แก่ อิหร่านและพื้นที่บางส่วนของประเทศอื่น ๆ        •     อัฟกานิสถาน ลักษณะภูมิประเทศ ทวีปเอเชียมีลักษณะภูมิประเทศแตกต่างกันหลายชนิด ในส่วนที่เป็นภาคพื้นทวีปแบ่งออกเป็นเขตต่าง ๆ ได้ 5เขตคือ 1.เขตที่ราบต่ำตอนเหนือ เขตที่ราบต่ำตอนเหนือ ได้แก่ ดินแดนที่อยู่ทางตอนเหนือของทวีปเอเชียในเขต ไซบีเรีย ส่วนใหญ่อยู่ในเขต โครงสร้างแบบหินเก่าที่เรียกว่า แองการาชีลด์ มีลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบขนาดใหญ่ มีแม่น้ำอ๊อบ แม่น้ำเยนิเซ และแม่น้ำลีน่าไหลผ่าน บริเวณนี้มีอาณาเขตกว้างขวางมาก แต่ไม่ค่อยมีผู้คนอาศัยอยู่ ถึงแม้ว่าจะเป็นที่ราบ เพราะเนื่องจากมีภูมิอากาศหนาวเย็นมากและทำการเพาะปลูกไม่ได้ 2.เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำ เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำ ได้แก่ ดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำต่าง ๆ ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศเป็น ที่ราบ และมักมีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก ส่วนใหญ่อยู่ทางเอเชียตะวันออก เอเชียใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือใต้ ได้แก่ ที่ราบลุ่มฮวงโห ที่ราบลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียง ในประเทศจีน ที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุที่ราบลุ่มแม่น้ำคงคา และที่ราบลุ่มแม่น้ำพรหมบุตร ในประเทศปากีสถาน อินเดีย และบังกลาเทศ ที่ราบลุ่มแม่น้ำไทกริส ที่ราบลุ่มแม่น้ำยูเฟรทีส ในประเทศอิรัก ที่ราบลุ่มแม่น้ำโขงตอนล่าง ในประเทศกัมพูชา และเวียดนาม ที่ราบลุ่มแม่น้ำแดง ในประเทศเวียดนาม ที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ในประเทศไทย ที่ราบลุ่มแม่น้ำสาละวินตอนล่าง ที่ราบลุ่มแม่น้ำอิระวดี ในประเทศสหภาพพม่า 3.เขตเทือกเขาสูง  เป็นเขตเทือกเขาหินใหม่ ตอนกลางประกอบไปด้วยที่ราบสูง และเทือกเขามากมาย เทือกเขาสูงเหล่านี้ส่วนใหญ่เป็นเทือกเขาที่แยกตัว ไปจากจุดรวมที่เรียกว่า ปามีร์นอต หรือภาษาพื้นเมืองเรียกว่า ปามีร์ดุนยา แปลว่า หลังคาโลก จากปามีร์นอตมีเทือกเขาสูง ๆ ของทวีปเอเชียหลายแนว ซึ่งอาจแยกออกได้ดังนี้ เทือกเขาที่แยกไปทางทิศตะวันออก ได้แก่ เทือกเขาหิมาลัย เทือกเขาอาระกันโยมา และเทือกเขาที่มีแนวต่อเนื่องลงมาทางใต้ มีบางส่วนที่ จมหายไปในทะเล และบางส่วนโผล่ขึ้นมาเกาะในมหาสมุทรอินเดียและมหาสมุทรแปซิฟิก ถัดจากเทือกเขาหิมาลัยขึ้นไปทางเหนือ มีเทือกเขา ที่แยกไปทางตะวันออก ได้แก่ เทือกเขาคุนลุน เทือกเขาอัลตินตัก เทือกเขานานชาน และแนวที่แยกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ เทือกเขาเทียนชาน เทือกเขาอัลไต เทือกเขาคินแกน เทือกเขายาโบลนอย เทือกเขาสตาโนวอย และเทือกเขาโกลีมา เทือกเขาที่แยกไปทางทิศตะวันตก แยกเป็นแนวเหนือและแนวใต้ แนวเหนือ ได้แก่ เทือกเขาฮินดูกูช เทือกเขาเอลบูชร์ ส่วนแนวทิศใต้ ได้แก่ เทือกเขาสุไลมาน เทือกเขาซากรอส ซึ่งเมื่อเทือกเขาทั้ง 2 นี้มาบรรจบกันที่อาร์เมเนียนนอตแล้ว ยังแยกออกอีกเป็น 2 แนว ในเขตประเทศตุรกี คือ แนวเหนือเป็นเทือกเขาปอนติก และแนวใต้เป็นเทือกเขาเตารัส 4.เขตที่ราบสูงตอนกลางทวีป  เขตที่ราบสูงตอนกลางเป็นที่ราบสูงอยู่ระหว่างเทือกเขาที่หินใหม่ ที่สำคัญ ๆ ได้แก่ ที่ราบสูงทิเบตซึ่งเป็นที่ราบสูงขนาดใหญ่ และสูงที่สุดในโลก ที่ราบสูงยูนนาน ทางใต้ของประเทศจีน และที่ราบสูงที่มีลักษณะเหมือนแอ่ง ชื่อ ตากลามากัน ซึ่งอยู่ระหว่างเทือกเขาเทียนชานกับ เทือกเขาคุนลุนแต่อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลมากและมีอากาศแห้งแล้งเป็น เขตทะเลทราย 5.เขตที่ราบสูงตอนใต้และตะวันตกเฉียงใต้  เขตที่ราบสูงตอนใต้และตะวันตกเฉียงใต้ ได้แก่ ที่ราบสูงขนาดใหญ่ ทางตอนใต้ของทวีปเอเชียซึ่งมีความสูงไม่มากเท่ากับที่ราบสูง ทางตอนกลางของทวีป ที่ราบสูงดังกล่าว ได้แก่ ที่ราบสูงเดคคาน ในประเทศอินเดีย ที่ราบสูงอิหร่าน ในประเทศอิหร่านและอัฟกานิสถาน ที่ราบสูงอนาโตเลีย ในประเทศตุรกีและที่ราบสูงอาหรับ ในประเทศซาอุดีอาระเบีย